“Otomotiv sektöründeki paydaşlarımızın her zaman yanında yer alacağız”
VOLKAN DÖŞOĞLU
ALJ Finans - Türkiye Genel Müdür
“Otomotiv sektörü, ülkenin en büyük ihracat kalemini oluşturuyor. Bunun yanı sıra, istihdama ve yan sektörlere katkısı ile ürünlerin tüketiciye ulaşmasını sağlayan pazarlama, bayi, servis, akaryakıt, finans ve sigorta sektörleriyle yakından ilişkili olması sebebiyle ekonomik açıdan büyük önem arz ediyor.”
Dünya ekonomilerinin mevcut finansal ve ekonomik tablosu sizce nasıl görünüyor?
Dünya ekonomilerinin şu anki en büyük sorununun enflasyon olduğunu söyleyebiliriz. Gelişmiş ve gelişmekte olan tüm ülkeler enflasyon ile mücadele kapsamında faiz oranlarında artışa ve parasal sıkılaşmaya gidiyor. Bu durum, ekonomilerin büyüme hızını yavaşlatıyor. Özellikle kış aylarında artması beklenen enerji ve gıda fiyatları sonrasında enflasyon ile mücadele daha zorlaşacak gibi görünüyor. Bu kapsamda alınan tedbirler ise özellikle ABD gibi büyük ekonomilerde resesyon riskini artırıyor. Bunun yanı sıra enerji krizi ve pandemi dönemindeki tedarik sorunları ile beraber ülkeler, tamamen dışa açık, bağlı ekonomi modellerinden öte ulusal ekonomi modellerine geçmeye çalışıyor.
İçinde bulunduğumuz dönemin gelişmelerine baktığımızda, dünya ve Türkiye ekonomisine dair 2022 yıl sonu beklentileriniz nelerdir?
Türkiye ekonomisinin 2022 yılını yaklaşık yüzde 5 civarında bir büyüme ile tamamlaması bekleniyor. Dünya ekonomisinde ise uzun bir parasal genişleme ve düşük faiz ortamından sonra yeniden sıkı para koşullarının hâkim olmaya başladığı bir dönem gündemde öne çıkıyor. Gelişmekte olan ülkelerin aksine Türkiye ekonomisinin büyüme anlamında pozitif ayrışması söz konusu, ancak bununla beraber enflasyondaki yüksek seyrin de daha kalıcı olması muhtemel görünüyor.
2023’te hem global ekonomilerde hem ülkemizde karşılaşılabilecek başlıca finansal riskler sizce neler olabilir?
Parasal sıkılaşma nedeniyle finansmana erişimin zorlaşması, ülkemizde ve tüm ekonomilerdeki en büyük finansal risk olacaktır. Bunun yanı sıra özellikle gelişmiş ekonomilerde resesyon veya büyüme hızlarındaki yavaşlama ile beraber işsizlik oranlarında artışlar da beklenebilir. Ayrıca Rusya-Ukrayna savaşı, Çin-Tayvan gerilimi, Türkiye’deki seçimler gibi politik belirsizlikler, beraberinde ekonomik dalgalanmayı da getirecek ve öngörülebilirliği azaltacaktır. Bu da uzun vadeli tahmin ve plan yapma imkanını zorlaştıracaktır.
Döviz kurlarındaki hareketliliğin önümüzdeki dönemde devam etmesini bekliyor musunuz? Döviz kurlarının seyrini neler etkileyebilir?
Artan dış ticaret açığı ve cari açık ile beraber döviz tarafında hareketlilik ve kırılganlık beklenebilir. ABD ve AB’de artan faiz oranları rezerv para birimlerinin önümüzdeki dönemde de güçlenmeye devam etmesini sağlayacaktır. Bu da kırılgan ve dış finansman ihtiyacı yüksek ekonomilerin döviz kurlarında dalgalanma yaratacaktır.
“Otomotiv kredi stok büyüklüğü 2021’e oranla iki katına çıktı”
Tüketici ve finansman kredileri yönünden değerlendirmelerinizi alabilir miyiz? 2023 yılında nasıl bir talep oluşacağını öngörüyorsunuz?
Ocak-Eylül 2022 döneminde bireysel otomotiv kredileri stok büyüklüğü 41 milyar 244 milyon TL, ticari otomotiv kredileri stok büyüklüğü ise 147 milyar 172 milyon TL olmak üzere toplam 188 milyar 416 milyon TL olarak gerçekleşti. 2021 yılının aynı dönemi ile karşılaştırıldığında bireysel otomotiv kredileri stok büyüklüğünde yüzde 57, bireysel ve ticari toplam otomotiv kredileri stok büyüklüğünde ise yüzde 103’lük bir büyüme gerçekleşti. Toplam otomotiv kredileri stok büyüklüğünün yüzde 25’lik dilimi finansman şirketleri tarafından sağlandı. Bireysel otomotiv kredi stok büyüklüğünde de bu oran yüzde 24 olarak gerçekleşti; bir önceki yılın aynı döneminde bu oran yüzde 46 idi.
2022 yılının üçüncü çeyreği itibariyle krediye ulaşmada yaşanan sorunlar ve vade kısıtlamaları, alımların yüzde 50-60 civarında kredi ile gerçekleştiği yeni araç pazarının önünde bir engel olarak duruyor. Eylül 2022 sonu itibariyle 2021’e oranla yüzde 7 daralarak 521 bin olarak gerçekleşen Türkiye otomotiv pazarının bu sene 700-750 bin ile kapanması bekleniyor.
“Otomotiv sektörü, Türkiye’nin en büyük ihracat kalemini oluşturuyor”
Otomotiv sektörünün Türkiye ekonomisine katkısı hakkında ne düşüyorsunuz?
Otomotiv sektörü, ülkenin en büyük ihracat kalemini oluşturuyor. Bunun yanı sıra, istihdama ve yan sektörlere katkısı ile ürünlerin tüketiciye ulaşmasını sağlayan pazarlama, bayi, servis, akaryakıt, finans ve sigorta sektörleriyle yakından ilişkili olması sebebiyle ekonomik açıdan büyük önem arz ediyor.
Otomotiv sektörünün gelişimine katkı konusunda neler eklemek istersiniz?
Önümüzdeki dönemde, zorlaşan ekonomik şartlar altında otomotiv sektörünün gelişmesi ve sağlıklı bir şekilde büyümesi için krediye ulaşım daha da önem kazanacak. Bu açıdan baktığımızda krediye erişimin temel oyunculardan biri olan finansman şirketleri olarak biz, üzerimize düşen sorumluluğu yerine getirmek için otomotiv sektöründeki paydaşlarımızın yanında yer alacağız.