Türkiye Küresel Rekabetçilik Endeksi’nde geriye düştü

Dünya Ekonomik Forumu 2015-2016 Küresel Rekabet Raporu’nu açıkladı. Türkiye, makroekonomik ortam ve kurumsal yapılanmadaki bozulma sonucu 140 ülke arasında altı basamak gerileyerek 51. sırayı aldı.

Küresel Rekabet Raporu 2015-2016’ya göre ülkeler global büyümedeki yavaşlama ve yüksek işsizlik ile mücadele etmek için verimliliklerini arttırmak zorunda.

Rapordaki bulgulara göre rekabet gücünü arttırmadaki başarısızlık, durgunluk ve diğer şoklara karşı dayanıklılığı tehlikeye sokuyor.

İnovasyona sunduğu destekle öne çıkan İsviçre, Singapur ve ABD, 140 ekonomi arasında en üst sırada yer alıyor.

İsviçre’de yerleşik olan Dünya Ekonomik Forumu (World Economic Forum- WEF), Türkiye ayağı çalışmalarını TÜSİAD – Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu ile ortak yürüttüğü 2015-2016 Küresel Rekabet Gücü Raporu sonuçlarını kamuoyuna açıkladı. Küresel Rekabet Raporu, WEF tarafından 35 yıldan bu yana yayımlanıyor. Bu yıl dünya çapında 160 ortak kurumla birlikte hazırlanan rapor, 140 ekonominin detaylı profilini ve rekabetçilik performansına dair genel bir görünüm sunuyor.

“Esnek ve değişime uyum sağlayanlar rekabetçi kalacak”

kilit bir zamanda yayımlandığını söylüyor: “Bir yanda yeni normal kabul edilen yüksek işsizlik, düşük verimlilik artışıyla karakterize olmuş ekonomik kalkınma ile jeopolitik gerginlikler, gelişmekte olan pazarların geleceği, enerji fiyatları ve döviz kurlarındaki belirsizlikler sonucu yolundan çıkmış zayıf bir ekonomik büyüme var. Diğer yandaysa güncel gelişmeler büyük vaatler sunuyor; dördüncü endüstriyel devrim ve paylaşılan ekonomi gibi tüketimin yeni yolları, büyümeyi harekete geçirecek büyük inovasyon dalgaları yaratabilir. Aynı zamanda ülkeler arasında insan merkezli ve toplumsal hedeflerle örtüşen ekonomik politikaların artışına tanık oluyoruz. Politika yapıcılar, iş ve sivil toplum liderleri, sürekli büyümek ve ekonomik kalkınmanın beklenen çıktılarına ulaşmak için birlikte çalışmalılar. Rekabeti güçlendirmek için sadece iyi çalışan piyasalar yeterli değil başarının diğer anahtarları olan uyum yeteneğine sahip güçlü kurumlar, yeteneğe erişim ve yüksek inovasyon kapasitesi de gerekiyor. Bu hayati malzemeler, gelecekte daha da önemli hale gelecek, çünkü risklere karşı daha esnek ve hızlı değişen çevreye uyum sağlayacak donanımlara sahip olanlar daha rekabetçi ekonomiler olacak.”

İsviçre küresel rekabette ilk sırada

Rekabet gücü sıralamasında bu yıl dikkate alınan 140 ülke arasında İsviçre yeniden ilk sırayı aldı. İkincilik ve üçüncülük ise aynı kalarak sırasıyla Singapur ve ABD arasında paylaşıldı. Rekabet gücünde ilk 10’daki diğer ülkeler Almanya, Hollanda, Japonya, Hong Kong, Finlandiya, İsveç, İngiltere oldu.

Gelişmekte olan ekonomiler rekabet gücünü artırmakta zorlanıyor

Dünyanın en büyük gelişmekte olan piyasa ekonomilerinin bazıları rekabet gücünün artırılması konusunda güçlüklerle karşılaşmaya devam ediyor. Suudi Arabistan 25., Türkiye 51., Brezilya 75. Sırada yer alarak sıralamada düşüş gösterdiler. Hindistan ise farklı olarak beş yıllık düşüşünü bitirerek görülmeye değer bir atlama elde etti, 16 basamak yükselerek 55. sıraya yükseldi.

Çin (28.) ise bu yıl da yerini sabit tutarak BRICS ülkesi ekonomilerinin en yükseği olarak sıralamada yerini aldı.

Türkiye kurumsal yapılanma ve makro ekonomik ortam bileşenlerinde zayıfladı

Raporda Türkiye ile ilgili değerlendirmeye gelince; Türkiye’nin 2014 itibarıyla satın alma gücü paritesine göre 806.1 milyar ABD dolarlık bir GSYİH büyüklüğüne, kişi başına düşen 10 bin 482 ABD dolarlık bir gelire, Türkiye’nin GSYİH’sinin dünya toplamında %1.40’lık bir paya sahip olduğu hatırlatılıyor.

2015-2016 dönemi Küresel Rekabetçilik Endeksi hesaplamalarına göre Türkiye 140 ülke arasında 51. sırada yer alıyor. Türkiye bir önceki yıl 144 ülke arasında 45., ondan önceki yılda ise 148 ülke arasında ise 44. sırada konumlanıyor. Geçen yıl olduğu gibi Küresel Rekabetçilik Endeksi’nin içinde bulunan bileşenler arasında en iyi performans 16. sırada yerini koruyan Pazar Büyüklüğü kaleminde gösteriliyor. Bu yıl en ağır düşüş Kurumsal Yapılanma endeksinde olup Türkiye bu sıralamada 75. sırada yer alıyor. Rapora göre ülkedeki hassas siyasi dönem (Haziran 2015 seçimleri) ile jeopolitik çatışmaların birleşmesi sonucunda oluşan belirsizlik ortamı Türkiye’nin kalkınmasında ciddi rolü olan özel sektör yatırımlarının ve özellikle uluslararası yatırımların yavaşlamasına sebep oldu.

Rapora göre yatırımların yavaşlamasında yüksek enflasyonun yarattığı belirsizlik ve yerel finansal sektöre duyulan güven ile bu sektörün etkinliğindeki düşüş de rol oynadı. Türkiye’nin rekabetçilik sıralamasında yaşadığı düşüşte makroekonomik ortamın bozulması da rol oynamış gözüküyor.

Aşağıdaki tablo, Küresel Rekabetçilik Endeksi’nin hesaplanmasında kullanılan bileşenlerin bir bölümünde Türkiye’nin yeri hakkında bilgi vermektedir. Tabloda da görüldüğü üzere; bir önceki yıla göre rekabetçilik endeksi bileşenlerinde ciddi düşüş görülürken, sadece işgücü piyasaları endeksinde iyileşme olduğu ve pazar büyüklüğü endeksinin ise sabit kaldığı görülüyor.

Türkiye’de iş yapmanın önündeki en büyük engeller

Skor

Vergi oranları.........................................................................14.0

Mali kaynaklara erişim .........................................................12.2

İhtiyaçlara uygun olmayan şekilde eğitilmiş işgücü.............12.0

Yabancı dövize ilişkin düzenlemeler...................................11.3

Vergi düzenlemelerinin karmaşıklığı......................................8.4

Verimsiz devlet bürokrasisi………….. .....................................7.1

İhtiyaca uygun olmayan altyapı hizmeti......................................6.6

Politik istikrarsızlık ...................................................................6.2

Yetersiz inovasyon kapasitesi...........................................5.5

Kısıtlayıcı işgücü düzenlemeleri.................................................5.2 Enflasyon................................................................................5.1

İşgücünde zayıf iş etiği..............................................2.3

Yolsuzluk ...........................................................................1.5

Hükümet istikrarsızlığı/darbeler ..............................................1.3

Zayıf toplum sağlığı ...............................................................0.9

Suç ve hırsızlık ...................................................................0.3

* Katılımcılar faktör listesinden en sorunlu 5 alanı sıralamışlardır, skor sıralamalara göre belirlenen ağırlıklara karşılılık gelmektedir.

TÜRKİYE KAPSAYICI BÜYÜME İLE ORTA SINIF TUZAĞINDAN KAÇABİLİR

Dünya Ekonomik Forumu Yönetim Kurulu Üyesi Richard Samans, BloombergHT’ye Türkiye’nin “Kapsayıcı Büyüme ve Kalkınma” performansını değerlendirdi. Türkiye’nin genel olarak üst orta gelir ülkeleri arasında orta seviyede konumlandığını belirtti. Samans, üst orta gelir grubunda yer alan 26 ülke arasında Türkiye’nin konumunu, güçlü ve zayıf olduğu noktaları şöyle sıralıyor:

Güçlü yanları

• Türkiye’nin güçlü yanlarının başında altyapı kalitesi geliyor, bu alanda 2. sırada.

• Ülke içinde ulaşım kalitesi konusunda da Türkiye ileri bir yer edinerek 5. Sıraya yerleşiyor.

• Bütün toplumun finans sektörüne erişimi var.

• Türkiye’de yatırım olumlu bir seyir izliyor ve iş dinamizmi yüksek.

Zayıf yanları

• Toplumun ikinci kademe eğitime erişiminde Türkiye 26 ülke arasında 21’inci sırada. Kadınların eğitime katılımındaysa daha da geride, sonuncu.

• Türkiye’de çalışanlardan alınan vergi miktarı çok yüksek. Bu konuda Türkiye 20’inci sırada.

• İşsizlik sigortası performansı çok düşük; 17 ülke arasında 11’inci sırada.

• Hanelerin internete erişimi konusunda sıralaması 20.

• Sağlık hizmetlerine erişimde kadınların aldığı payda Türkiye sonuncu.

Samans, "Türkiye’nin orta sınıf tuzağından kaçmaması için hiçbir neden yok. Eğer kalkınmayı bütün topluma yaymayı hedeflerseniz bunun daha olumlu bir yansıması olduğunu görürsünüz. Güçlü, dinamik ve rekabetçi bir ekonominiz var. Türkiye, G20’deki ajandasına mutlaka kapsayıcı büyümeyi katarak liderlik yapmalı” diyor.